Maliyet Muhasebesinin Tanımını yapmaya çalışırsak;
Üretimi gerçekleştirilen mamul ya da sunulan hizmetlerin maliyetini oluşturan maliyet çeşitleri, maliyet yerleri ve ilgili oldukları mamul veya hizmet cinsleri bakımından belirlenmesine ve izlenmesine olanak sağlayan bir hesaplama ve kayıtlama sistemi.
Yada, Maliyet bugün ya da gelecekte işletmeye bir fayda getirmesi beklenen ürünler ve hizmetler için katlanılan fedakârlıkların nakit ya da nakit benzeri değerlerle ifade edilmesi de denebilir.
Maliyet Muhasebesinin Amacı ;
Üretim ve Hizmet İşletmelerinde Üretilen mamul yada hizmetlerin Maliyetlerini hesaplamak , planlama, kontrol ve İşletme Yönetiminin Karar vermesini kolaylaştırmak olarak genelleyebileceğimiz gibi, başlıklar halinde önemli olanları sıralamaya çalışırsak;İşletmenin stoklarının değerlerini hesaplamak
Üretimi gerçekleştiren mallar ve hizmetlerin birim maliyetlerini ölçmek
Maliyet kontrolüne yardım etmek,
Geleceğe yönelik planlamaların (bütçelerin) hazırlanmasına yardımcı olmak,
Giderlerin kontrolünü ve kalite standartlarını korumak koşulu ile, olanaklar dahilinde maliyetlerin indirilmesini sağlayacak yöntemleri oluştumak.
Tercihler arasında karar vermek durumunda olan yöneticilere maliyetlerle ilgili düzenli, etkili ve güvenilir bilgiler sunmak.
Özel yönetim kararlarına yardımcı olmak olarak da sıralayabiliriz.
Maliyet muhasebesi verileri, yöneticilerin çeşitli kararlarda kullanacağı bilgilerin önemli bir bölümünü oluşturduğundan dolayı, maliyet muhasebesi, yönetim muhasebesinin de bir alt kümesini oluşturmaktadır.
Maliyet Muhasebesine Neden İhtiyaç Vardır?
Fazla çeşitte mamul veya hizmet üretip satıyor ama hangisinden % kaç oranda kar ettiğinizden emin değilseniz ?
Kapasite kullanım oranınızı biliyor musunuz ? Boş kapasiteniz var mı ?
Ürettimini yaptığınız hangi mamulleri daha fazla üretip satmanız gerekiyor, hangi mamullerin üretimini sona erdirmeniz gerekiyor bilmiyorsanız?
Maliyet sisteminiz gereksiz yere çok karmaşık veya ihtiyacınızı görmeyecek düzeyde çok mu ilkel ?
Genel Üretim Giderleri'nin toplam maliyet içindeki payı çok yüksek olduğundan, bu giderlerin mamul bazında dağıtımını doğru bir şekilde yaptığınızdan emin değil misiniz ?
Yeni makine almak mı, kullanılmış makine almak mı yoksa makine kiralamak mı daha karlı ?
Maliyet dağıtımlarınız götürü usulde yapılıyor bu yüzden bir mamulünüz hakketmediği halde daha yüksek kar ediyor görülürken diğer mamulünüz zarar mı ediyor görülüyor ?
Maliyet dağıtımlarınız götürü usulde yapıldığından, bazı mamullerde transfer fiyatlaması riski ile mi karşılaşıyorsunuz?
Maliyet merkezi sayınız çok mu fazla yoksa çok mu az ? Hangi maliyet merkezinde rekabet avantajınız var ? Zarar eden maliyet merkeziniz var mı ? Faaliyet tabanlı maliyetleme sizin için bir lüks mü yoksa bir ihtiyaç mı ?
Bütçeleme çalışmalarında elde ettiğiniz veriler ne kadar ayrıntılı ?
Muhasebe kayıt sisteminizden sağlanan veriler, maliyet muhasebesinin ihtiyaçları için yeterli ve doğru mu ?
Maliyetlerinizi sabit ve değişken olarak ayırıp, mamul bazında başabaş noktalarınızı ve katkı paylarınızı biliyor musunuz ? Kara geçmek için en az kaç adet üretip satmanız gerekli ?
Sermaye maliyeti, kıdem tazminatı karşılıkları veya kanunen kabul edilmeyen giderleri, yönetimsel maliyet muhasebesi kapsamında ayrı olarak birim maliyet hesaplamasında görmek ister misiniz ?
- Peşin ödediğiniz giderler ile peşin tahsil edilen gelirlerinizi gelecek aylara yayarak mı muhasebeleştiriyorsunuz, yoksa cari ayda tek seferde mi muhasebeleştiriyorsunuz ?
- 700'lü hesaplarla birlikte 800'lü hesapların kullanılması durumda, maliyetlerinizin hem fonksiyon hem de çeşit esasına göre izlenmesinin avantajları ne ?
- Sabit kıymetlerinizi ne zaman aktifleştiriyorsunuz ? Aktifleştirme sonrası oluşan giderleri doğrudan gider mi yazıyorsunuz ?
- Amortisman dağıtımlarında, gerçek ömür süresi daha uzun olmak kaydıyla, standart yayınlanmış faydalı ömür sürelerine göre mi, yoksa gerçek ömür sürelerine göre mi dağıtım yapıyorsunuz ?
- Stok denge tablonuz denk mi ? Yoksa fire ve kayıpları farkedemeyerek bunları mamul maliyetine mi ilave ediyorsunuz ?
- Hızlandırılmış amortisman yöntemlerini kullanıp ilk yıllarda daha fazla kar etmek ile normal amortisman yöntemlerini kullanıp her yıl eşit oranda kar etmek yönündeki tercihiniz ne ?
- Yarımamuller'inizin üretimin hangi aşamasında olduğunu bilmenin, doğru maliyetlemedeki önemini biliyor musunuz ? Sisteminiz buna müsait mi ?
- Yeni kurulmuş bir işletmesiniz, boş kapasiteniz mevcut, "çalışmayan kısım gider ve zararları" hesabını kullanıyor musunuz ?
İşletmeler için bu kadar önemli bir ihtiyaç olan maliyet muhasebesi sistemini kurmak ve işletmek işletme sahiplerine her ne kadar gereksiz ve bazen de yüksek maliyetmiş gibi gözükse de firma için getireceği artı değerleri düşündüğümüz zaman çoğu zaman kendi maliyetinin çok üstünde getirileri olan bir yapılanmadır.
Kocaeli Muhasebe Mali Müşavirlik olarak işletmelere maliyet muhasebesi sistemleri kurulması konusunda ön fizibilite çalışması, fizibilite çalışması, maliyet muhasebe sisteminin kurulması, var olan maliyet muhasebesi sisteminin revize edilmesi, işletilmesi, denetlenmesi gibi birçok konuda çözüm ortağı olarak hizmet vermekteyiz.
